Miasto, za zgodą radnych, umorzyło ZCO 10 mln zł pożyczki. Sytuacja finansowa szpitala w Dąbrowie Górniczej nadal jest bardzo trudna

ZCO nie było w stanie spłacić pożyczki z 2019 roku

Umorzona, za zgodą miejskich radnych, została nieoprocentowana pożyczka w kwocie 10 milionów złotych, udzielona szpitalowi z budżetu miasta Dąbrowy Górniczej na podstawie umowy Nr WZ.032.12.2019 z 28 marca 2019 roku. Pożyczka ta została udzielona z przeznaczeniem na spłatę bieżących zobowiązań związanych z realizacją zadań statutowych z zakresu ochrony zdrowia.

Zgodnie z zawartą umową ostateczny termin spłaty pożyczki upływał 31 marca 2024 roku. We wniosku o umorzenie pożyczki dyrektor dąbrowskiego szpitala wskazała, że ze względu na bardzo trudną sytuację finansową ZCO nie ma możliwości spłaty tej pożyczki w wynikającym z umowy terminie.

Jak czytamy w uzasadnieniu projektu uchwały rady miejskiej w tej sprawie z pisma dyrektor szpitala wynika, że lecznica ma znaczne utrudnienia w realizacji bieżących płatności. W szczególności wpływ mają na to zobowiązania powstałe w latach ubiegłych.

Wartość zobowiązań wymagalnych według stanu na 18 grudnia 2023 r. wyniosła 54 miliony 503 tysiące 357,97 zł, a konieczność spłaty pożyczki do budżetu miejskiego spowodowałaby utratę płynności finansowej szpitala. Jednocześnie dyrektor szpitala wskazała, że ta placówka każdego miesiąca zobowiązana jest do spłaty rat udzielonej przez BFF MEDFinance S.A. pożyczki, a także rat za sprzęt medyczny na rzecz Clima Sp. z o.o. sp. k. w Opacz Kolonii. Łączna kwota rat w 2024 r. wyniesie prawie 26 milionów złotych.

Rada Społeczna, działająca w Zagłębiowskim Centrum Onkologii Szpital Specjalistyczny im. Sz. Starkiewicza w Dąbrowie Górniczej, uchwałą Nr 1/2024 z 4 stycznia 2024 r. pozytywnie zaopiniowała wniosek dyrekcji szpitala o umorzenie tej pożyczki

- Fundusze na dokończenie budowy onkologicznego szpitala zostały obcięte, co nie jest dobre. Mówiłem, że zwrot pożyczki przez szpital będzie niemożliwy. Na 2024 rok spłata pożyczki i rat kredytu do grupy Clima to 26 mln zł, więc szpital bez umorzenia tej pożyczki by sobie nie poradził – podkreślił Grzegorz Jaszczura, radny klubu radnych PiS.

- Kiedy udzieliliśmy pożyczki, kalkulowaliśmy ryzyko. Sytuacja ZCO jest inna niż na początku kadencji. Jest widoczna poprawa. To zasługa radnych, pracowników szpitala, moich współpracowników. Chcemy, by ZCO stało się ośrodkiem o dużym znaczeniem dla regionu. Chcemy wykorzystać ten potencjał. Nasze wsparcie jest nieustające. Szpital nie zostanie bez wsparcia miasta, wielokrotnie wprowadzaliśmy zmiany finansowe o wsparciu szpitala w trakcie roku budżetowego. To się dzieje – przekonywał podczas środowej sesji Rady Miejskiej Marcin Bazylak, prezydent Dąbrowy Górniczej.

A co stanie się w takim razie z pożyczką? - To zobowiązanie zostanie wyksięgowane z budżetu miejskiego, przestanie obowiązywać, jako zobowiązanie wobec gminy – wyjaśniła Joanna Bronikowska-Radosz, skarbnik miasta.

Ostatecznie za umorzeniem pożyczki od miasta na rzecz szpitala opowiedziało się 23 radnych. Nikt się nie wstrzymał od głosu, nikt nie był przeciwny takiemu rozwiązaniu.

Duże zobowiązania finansowe ZCO Szpitala Specjalistycznego w Dąbrowie Górniczej

W czerwcu 2022 roku nadzwyczajna sesja Rady Miejskiej w Dąbrowie Górniczej zakończyła się przyjęciem czterech projektów uchwał, które miały kolosalne znaczenie dla finansów miasta na najbliższych 18 lat. By ratować Zagłębiowskie Centrum Onkologii Szpital Specjalistyczny im. Sz. Starkiewicza, które znalazło się w bardzo trudnej sytuacji finansowej, miasto poręczyło wówczas tej placówce kredyt w wysokości 90 mln zł.

Zabezpieczeniem hipotecznym jest 60 miejskich nieruchomości, część z nich z budynkami, o łącznej wartości 58 milionów zł. Banki zażądały także dofinansowania ZCO, tak by cała inwestycja mogła zostać dokończona i generowała zyski. Tak więc miasto do 2028 roku ma dofinansować dodatkowo ZCO kwotą 100 mln zł.

Sprawa jest poważna, bo chodzi o duże zobowiązania Zagłębiowskiego Centrum Onkologii Szpitala Specjalistycznego im. Sz. Starkiewicza, a jedną z przyczyn takiej sytuacji były cztery spory sądowe z grupą Clima. To jej spółki wybudowały Zagłębiowskie Centrum Onkologii (część dzisiejszego szpitala) i je częściowo wyposażyły, ale nie otrzymały za to pełnego wynagrodzenia.

Do czerwca 2022 roku, pomimo sporów sądowych, trzeba było już zapłacić 34 mln zł, a wszystkie zobowiązania sięgały wtedy prawie 170 mln zł plus rosnące stale odsetki. Zdaniem dyrekcji Zagłębiowskiego Szpitala Specjalistycznego oraz władz miasta jedynym wyjściem z tej sytuacji było właśnie zaciągnięcie kredytu przez szpital na 90 mln zł, który z dodatkowym 2,5 mln zł trafiły natychmiast na konto grupy Clima w ramach zawartej ugody. Dzięki temu – w przypadku niekorzystnych rozstrzygnięć sądowych – ZCO, którego organem założycielskim jest miasto, miało zaoszczędzić około 39 mln zł.

O tym, że sytuacja finansowa Zagłębiowskiego Centrum Onkologii jest trudna wiadomo nie od dziś. Cieniem do dziś kładą się na tej placówce medycznej decyzje z lat poprzednich, kiedy to ówczesna dyrekcja postanowiła w 2011 roku wybudować całkiem nowy budynek na potrzeby leczenia onkologicznego. Obiekt powstał, choć nie całkowicie, ale zamiast dojść do porozumienia z wykonawcą inwestycji, grupą Clima, szpital postanowił nie płacić za tę inwestycję i wejść z nią w spór finansowy. Na efekty nie trzeba było długo czekać. Rozpoczęły się spory sądowe, w efekcie których w 2022 roku potrzeba było 90 milionów złotych, by dojść do porozumienia z Climą.

Już w 2017 roku raport Najwyższej Izby Kontroli pokazał, że cała inwestycja była źle zaplanowana i źle zabezpieczona finansowo. Według kontrolerów NIK-u na skutek braku realnego źródła finansowania inwestycji i braku kontraktów z NFZ na świadczenia realizowane w nowo wybudowanym obiekcie ZCO oraz w związku z koniecznością wykonywania świadczeń wynikającą ze zobowiązań umownych wobec Ministerstwa Zdrowia i związane z tym ponoszenie kosztów, sytuacja finansowa szpitala uległa w latach 2014-2015 pogorszeniu.

Ponadto wykonawca zażądał zabezpieczenia płatności wynikających z umowy w części dotyczącej robót budowlanych, a wobec niemożliwości jego ustanowienia przez szpital - odstąpił od umowy w tej części i zażądał zapłaty za całość wykonanych robót, a następnie korzystając z zapisów umownych zażądał również uiszczenia jednorazowo całości pozostałego do zapłaty wynagrodzenia za dostarczony sprzęt medyczny.

Na 31 sierpnia 2016 r. w sądach cywilnych toczyły się sprawy z powództwa wykonawców o zapłatę wynagrodzenia za zrealizowane dodatkowe roboty budowlane na kwotę 6 mln 839 384,87 zł, za zrealizowane roboty budowlane na kwotę 71 mln 962 236,43 zł, za dostawę sprzętu medycznego – kwota roszczenia 57 mln 683 007,18 zł oraz o zapłatę dwóch rat za dostawę sprzętu w kwocie 866 tys. 66,66 zł.

W kolejnych latach ZCO starało się regulować część tych zaległości, ale ostatecznie stanęło na tym, że trzeba było w 2022 roku wypłacić spółce Clima 90 mln zł, by zakończyć wszystkie spory i rozliczenia.

- Ten kredyt wszystkiego nie załatwi, ale być może pomoże nam uniknąć trudnych chwil. Karencja w płatności przewidziana jest w pierwszych dwóch latach, wtedy szpital zapłaci tylko odsetki. By ustabilizować sytuację szpitala i przygotować go do udźwignięcia tego obciążenia. Raty będą rozłożone ne 18 lat, do czerwca 2040 roku. Do spłaty będzie po zaciągnięciu kredytu prawie 161 mln zł, a sam kredyt wyniesie prawie 71 mln zł. Początkowo szpital będzie płacił około 12 mln zł rocznie, a na koniec około 6 mln zł rocznie. Ta ugodą z grupą Clima uporządkuje jednak wiele rzeczy – mówił w trakcie sesji Rady Miejskiej w czerwcu 2022 roku dr nauk med. Tomasz Szczepanik, ówczesny dyrektor Zagłębiowskiego Centrum Onkologii w Dąbrowie Górniczej.

Miasto poręczyło 90 mln zł kredytu, a odsetki od kredytu w wysokości 58 mln zł zabezpieczone są hipoteką na 60 miejskich nieruchomościach. Szpital zabezpieczył natomiast całą tę skomplikowaną operację finansową cesją kontraktów z NFZ na kwotę 148 mln zł.

Oprócz przekazania 92,5 mln zł do 28 czerwca 2022 roku szpital musiał spłacić jeszcze grupie Clima ponad 41,1 mln zł w miesięcznych ratach w wysokości 433 033,33 zł oraz musi spłacić od stycznia 2024 roku w wysokości 1 mln 299 tys. 0,99,99 zł.

Bank chciał też zabezpieczenia tej operacji 100 mln zł na dokończenie budowy budynku ZCO. Miasto i szpital liczą tutaj także na montaże finansowe i pozyskanie pieniędzy z różnych źródeł zewnętrznych.

- Najpierw trzeba ukończyć OIOM oraz SOR, a potem inne kondygnacje. W 2028 oddany ma zostać blok operacyjny. Zysk z działalności medycznej może wynieść ponad 17 mln zł po realizacji inwestycji, plus 3,5 mln zł od najemców. Oddziały zabiegowe będą ten przychód generować. Inflacja wpływa także na naszą bieżącą działalność – mówił Tomasz Szczepanik.