40. rocznica drugiej pielgrzymki Jana Pawła II do Polski. Wizyta, która była kamieniem milowym dla demokratycznych przemian

Jan Paweł II w czasie drugiej pielgrzymki wszędzie był przyjmowany z dużym entuzjazmem przez niezliczone tłumy wiernych. W spotkaniach z papieżem wzięło udział około 7 mln Polaków, najwięcej na krakowskich Błoniach – blisko 2,5 mln osób. Nastrój wszędzie był podniosły i uroczysty, a nabożeństwa odbywały się w spokojnej i religijnej atmosferze, przerywanej przede wszystkim przez oklaski dla Ojca Świętego.

Druga pielgrzymka Jana Pawła II do Ojczyzny miała bardzo istotny wpływ na polską rzeczywistość społeczno-polityczną, szczególnie w zakresie podtrzymania oporu wobec dyktatury komunistycznej i wlania w serca Polaków nadziei na lepsze jutro. Ojciec Święty miał początkowo przybyć do Polski w 1982 r. Z uwagi na wprowadzenie stanu wojennego i przewlekanie przez władze negocjacji dotyczących warunków przyjazdu papieża, wizyta została przełożona na następny rok. Rozmowy na temat pielgrzymki podjęto ponownie jesienią.

Kluczowe znaczenie dla uzgodnienia stanowisk obu stron miało spotkanie arcybiskupa Józefa Glempa z Wojciechem Jaruzelskim 8 listopada 1982 r. Ustalono wtedy wstępną datę przyjazdu Jana Pawła II do Ojczyzny (później zmienioną o dwa dni) i najważniejsze warunki wizyty, które były przedmiotem dalszych intensywnych rozmów prowadzonych w Komisji Wspólnej przedstawicieli Rządu PRL i Episkopatu Polski. W czasie spotkań tego gremium – mających ze względu na postawę strony partyjnej charakter żmudnego rozwiązywania kwestii spornych – ustalono miejsca, które Ojciec Święty odwiedzi.

Jednym z najważniejszych punktów spornych w negocjacjach było spotkanie Jana Pawła II z Lechem Wałęsą. Wojciech Jaruzelski kilkakrotnie starał się przekonać arcybiskupa Glempa, by nakłonił lidera „Solidarności” do rezygnacji z rozmowy z papieżem; presje w tej sprawie wywierano także na kościelnych negocjatorów. O ile prymas w zasadzie zgodził się na prośbę władz, o tyle ani Ojciec Święty, ani większość biskupów nie mieli zamiaru podporządkować się „życzeniu” przedstawicieli partyjnych. Zgodnie ze wskazaniem kard. Franciszka Macharskiego: „Nie dyskutujmy, czy Ojcu Świętemu mamy sugerować, czy nie. Gdyby Ojciec Święty go nie przyjął, odbierałby wiarygodność nawet sobie”. Z tego też powodu do spotkania papieża z liderem „Solidarności” doszło i miało ono dla opozycji istotne znaczenie.

Wizyta Jana Pawła II w Polsce w 1983 r., która zakończyła się 23 czerwca, pociągnęła za sobą doniosłe skutki. Z jednej strony przekaz duszpasterski Jana Pawła II i jego nauczanie umocniły polską wspólnotę. Wzrosła również pozycja i autorytet Kościoła oraz została podtrzymana nadzieja społeczeństwa na lepsze jutro. Pielgrzymka zaostrzyła jednak antykościelne działania władz komunistycznych, zaniepokojonych ,,rozwydrzeniem się kleru” – jak to ujmował minister spraw wewnętrznych Mirosław Milewski.

W naszej galerii zamieszczamy zdjęcia z wizyty Jana Pawła II w Krakowie, gdzie Ojciec Święty przebywał od 21 do 23 czerwca 1983 r.